-
1 ике (пар)
двое -
2 ике пар итек
двое сапог -
3 пар
I сущ.1)а) в разн. знач. пар, пары́су пары — пары́ воды́; || парово́й
пар казаны — парово́й котёл
пар машинасы — парова́я маши́на (парово́й дви́гатель)
пар турбинасы — парова́я турби́на
б) в составе номинативных сочет. паро-пар хәлендәге — парообра́зный
паръясалу — парообразова́ние
парбүлгеч — парораспредели́тель
пар-үткәргеч — па́ропрово́д
пар көчле — паросилово́й
2) перен.; разг. горя́чность, темпера́мент; пыланың пары басылды — пыл его́ уга́с
пар басылсын — пусть немно́го прохлади́тся (успоко́ится)
3) перен. о кре́пости спиртны́х напи́тковсм. тж. куәтаракы пары белән — под возде́йствием ви́нных паро́в
•- пар белән җылыту
- пар өстәү
- пар салу
- парга әверелү
- парга әйләнү
- парга чыгу
- парга тоту
- парда тоту
- парда пешерү II сущ.иртә пар — пе́рвая вспа́шка под пар
яшел пар — втора́я вспа́шка под пар
кара пар — тре́тья вспа́шка под пар
- пар күтәрүбиш гектар пар — пять гекта́ров земли́ под пар
- пар сөрү
- парга сөрү III 1. сущ.1)а) па́ра, компле́кт предме́товбер пар — па́ра (чего) (лыж, сапог)
пар булмаса да, бар булсын — (погов.) хоть и не це́лой па́рой, но пусть пока́ бу́дет (на́шим)
б) па́ра, компле́кт предме́тов, дополня́ющих друг дру́габер пар чынаяк — оди́н компле́кт ча́йной посу́ды ( блюдечко и чашка)
бер пар костюм — пиджак и брюки одного размера (обычно сшитые из одного и того же материала)
2)а) разг. па́расм. сыңарпарын табу — найти́ дополня́ющую часть па́рных и́ли двойны́х предме́тов
б) (о чём-л.) досто́йном, соотве́тствующем да́нному (тому, о чём идёт речь)сыңарына күрә пары — (погов.) па́ра к па́ре
в) о людях па́рочкагашыйк парлар — влюблённые па́рочки
пар -бер-берсенә сыңар — (погов.) два сапога́ па́ра; па́рочка - бара́н да я́рочка (букв. па́ра к па́ре - оди́н (одна́) друго́му ро́вня)
3) в ф. паргаа) на сме́ну; в компле́кткаргадан туа карга, ата-анасына парга — (погов.) от воро́ны роди́тся воро́на - на сме́ну роди́телям
б) в помо́щники2. прил.сиңа пар — тебе́ в помо́щники
1) па́рный; компле́ктный, в компле́ктесм. тж. парлыпар кунаклар — па́рные го́сти ( мужья с жёнами)
пар чынаяк — ( фарфоровые) ча́шечки в компле́кте
2) предик. досто́ин; па́ра, ро́вня3. нареч.ул сиңа пар түгел — он (она́) тебе́ не па́ра
вдвоём; наровне́; в па́репар эшләү — рабо́тать вме́сте (и наравне́); вдвоём выполня́ть одну́ рабо́ту
пар үсәләр — расту́т вме́сте, в па́ре (о де́тях)
- пар ат- пар атлы
- пар булу
- пар итү
- пар килү
- пар тояклы
- пар тояклылар -
4 двое
1. числ. собир. с сущ. мужского и общего р., имеющими только мн. ч., а также с личн. мест. во мн. ч.ике, икәү2. числ. собир. с парными сущ.ике (пар)на своих (на) двоих шутл. — пар турыны егеп (йәйәүләү)
-
5 двое
-
6 пара
ж1) бер пар, бер кием2) ( один из двух однородных предметов) сыңары3) ике, ике данә4) ( упряжка в две лошади) пар ат5) ( о людях) пар, бер парсупружеская пара — ирле-хатынлы пар, ир белән хатын
6) костюм7) тиң, иш, иптәшон тебе не пара — ул сиңа тиң түгел, ул сиңа иш түгел
•- пара пустяков -
7 два
1. м и с; числ.ике2. м и с; числ.оценкаикеле, ике билдәһев два счёта прост. — бик тиҙ, `һә` тигәнсе
в двух словах — бер-ике һүҙ менән, ҡыҫҡа ғына итеп
в двух шагах — бик яҡын, яп-яҡын, ике аҙымда ғына
два сапога пара — икеһе бер иш, пар килгәндәр
-
8 поднять
сов.1) ( кого-что) күтәрү, күтәреп алу; иелеп алу2) ( кого-что) менгерү, күтәрү3) ( кого-что) күтәреп торгызу, аягына бастыру, торгызу4) разг. ( кого-что) (вылечить) аякка бастыру, терелтү5) перен. ( кого-что) кузгату, күтәрү6) ( что) биегәйтү, күтәрү7) ( кого-что) (разбудить) уяту, торгызу8) перен. ( кого-что) күтәрүподнять массы на досрочное выполнение плана — планны срогыннан алда үтәү өчен көрәшкә массаларны күтәрү
9) перен. ( что) арттыру, күтәрү10) перен. ( что) яхшырту; әйбәтләндерү, күтәрү11) ( что) үстерү, күтәрү, яхшырту12) ( что), с.-х. күтәрү, сөрү13) разг. (кого-что) (вырастить, воспитать) тәрбияләп үстерү, аякка бастыру•- поднять глаза
- поднять голову
- поднять голос
- поднять дело
- поднять на высоту
- поднять на должную высоту
- поднять на смех
- поднять оружие -
9 канатлы
I прил.кана́тныйII прил.канатлы юл — кана́тная доро́га
1) крыла́тыйканатлы кошлар — крыла́тые пти́цы
канатлы бөҗәкләр — крыла́тые насеко́мые
2) в сложн. сл. переводится компонентом -кры́лыйике канатлы — двукры́лый
куш (пар) канатлы — парнокры́лый
•- канатлы сүз -
10 чабата
сущ.ла́пти, ла́поть || ла́потныйбер кием (пар) чабата — па́ра лапте́й
сыңар чабата — ла́поть
биш (җиде, тугыз) юкәле чабата — пяти́- (семи́-, девяти́-) лы́чные ла́пти
чабата олтырагы — ла́потная сте́лька
чабата калыбы — ла́потная коло́дка
чабата юкәсе — ла́потное лы́ко, лы́ко для лапте́й
чабата ясау (үрү) — плести́ ла́пти
чабата ясауның да рәте бар — (погов.) не уме́ючи и ла́пти не сплетёшь
чабатага тотынганчы, юкәңне әзерлә — (посл.) пре́жде чем нача́ть плести́ ла́пти, пригото́вь лы́ка
ике чабата бер кием — (посл.) два сапога́ (букв. ла́птя) па́ра
май белән иске чабата да үтә — (посл.) с ма́слом и ста́рый ла́поть съешь, оди́н с мёдом и ла́поть съел
чабата көе — "на́игрыш" для пля́ски в лаптя́х
- чабата киндерәсечабата биюе, чабатага бию — пляса́ть под на́игрыш "чабата́"
- чабата башмак
- чабата кайтару
- чабата таракан••чабата туздырып йөрү — напра́сно (зря) ходи́ть, бе́гать (т. е. хлопотать); толо́чь во́ду в сту́пе
чабата ярминкәсе ясау — подня́ть галдёж
См. также в других словарях:
пар — (ПАРЛЫ) – I. 1. Сыекча кисәкләренең күпләп очып күтәрелүеннән барлыкка килгән газ. Торак җылыту яки машина хәрәкәтләндерү өчен махсус ясалган, пар белән һавадан торган эссе катнашма 3. күч. Кызулык, дәрт, темперамент 4. күч. Исерткеч эчемлек… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ике — 2 саны, микъдары цифры. Икеле (3). ИКЕ БАШЛЫ МУСКУЛ – Калак сөягенә һәм беләк сөягенә тоташкан мускул; бицепс. ИКЕ КАНАТЛЫЛАР – Бер пар канатлары булган бөҗәкләр отряды (аңа чебен, черки, кигәвен һ. б. керә). ИКЕ КАРДӘШ КАНЫ – Оешма чәчәклеләр… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
теннис — Кара каршы баскан ике уенчы (яки ике пар) махсус тупчыкны ракетка белән сугып тәбәнәк ятьмә аша бер берсенә ыргытып торудан гыйбарәт уен … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
туры — I. с. 1. Кәкре бөкре түгел, бөгелмәгән, төз. рәв. Бөгелмичә, төз 2. и. мат. Туры сызык 3. Иң кыска, иң якын. Пунктларны турыдан туры тоташтырган (элемтә, юл һ. б.) 4. рәв. Ике арада тукталмыйча, кермичә. Арадагы инстанцияләрне читләтеп узып 5.… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
төкле — Төк чыккан, төк баскан; йонлач. Төкләре тырпаеп торган, шома түгел. ТӨКЛЕ КАНАТЛЫЛАР – Ике пар канатлары һәм тәннәре бик вак төкләр белән капланган бөҗәкләр отряды; рус. Власокрылые, ручейники. ТӨКЛЕ КҮЗЛУТ – бот. Иренчәчәклеләр семь. сабак һәм… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
чикерткә — 1. Чагыштырмача озын тар гәүдәле һәм сикереп очканда үзенә бертөрле тавыш чыгара торган ике пар элпә канаты булган бөҗәк 2. диал. ШӨРЧЕК – Туры канатлылар отр. канатларын бер беренә ышкып черелдәгән тавыш чыгара торган бөҗәк; өй чикерткәсе 3. күч … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
энә — 1. Бер башы очлы, икенче башында җеп кертү өчен тишеге булган кыска, шома нечкә корыч чыбык (тегү, чигү эшендә кулл.). Очлы башында җеп үткәрү өчен тишеге, кинәт калынаеп киткән икенче яртысында махсус киртләче булган кыска корыч чыбык (тегү… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
Олимпийский квалификационный турнир по баскетболу среди мужчин 2012 — Баскетбол на летних Олимпийских играх 2012 … Википедия
җөп — с. Икегә калдыксыз бүленә торган; киресе: так. иск. Пар иң азакта ике өч җөп көрәшче кала. ҖӨП КИТЕРҮ – Пар итеп туры китерү, шуның кебек үк ясау, парлау … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
кул — I. 1. Кеше гәүдәсенең ике яныннан чыгып торган пар әгъза. Шул әгъзаның беләзектән түбәнге өлеше, чугы 2. күч. Берәр эшне, шөгыльне башкарган көч, корал, чара, бер эштә, шөгыльдә катнашлык дошман кулы сизелә. Берәр эшнең уйланылган, гөман ителгән… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
тарту — I. диал. и. Егетнең кәләшенә бирә торган бүләге. II. ТАРТУ – (ТАРТТЫРУ) (ТАРТЫЛУ) – ф. 1. Көч белән үзеңә якынайту; киресе: этәрү. ТАРТЫП – рәв. кискен яки көчәнеш белән 2. Нәр. б. якынга сөйрәп китерү. Берәр якка күчереп кую 3. Сөйрәү, өстерәү 4 … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
